Programy edukacyjne i badawcze
Fundacja Instytut Studiów Strategicznych prowadzi programy badawcze w ramach których organizowane są międzynarodowe konferencje, seminaria eksperckie, debaty publiczne, warsztaty, szkolenia i inne:
od 1994 roku: Polska w Unii Europejskiej
Polska w Unii Europejskiej
Polska w Unii Europejskiej Perspektywa europejska – miejsce Polski w Europie, wpływ Unii Europejskiej na nasz kraj, a także wpływ Polski na politykę wspólnoty – odgrywa kluczową rolę w działaniach Fundacji. W 1994 roku rozpoczęto program „Polska w Unii Europejskiej”. W ramach programu podejmowano różnorodne działania zmierzające do integracji Polski z UE. W pierwszym etapie zadaniem programu była ocena przebiegu negocjacji akcesyjnych oraz identyfikacja problemów pojawiających się na drodze Polski do struktur europejskich. Niezwykle ważnym aspektem działań było również informowanie społeczeństwa o korzyściach płynących z integracji oraz przekonywanie do poparcia przystąpienia do Unii Europejskiej. Po akcesji Polski do wspólnoty Instytut Studiów Strategicznych zajmuje się kluczowymi elementami polityki unijnej w wymiarze politycznym, społecznym i gospodarczym.
Ważniejsze wydarzenia programu „Polska w Unii Europejskiej”:
- konferencja międzynarodowa „Polska w Europie” – czerwiec 1994
- konferencja międzynarodowa „Stan przygotowań Polski, Czech, Węgier, Estonii i Słowenii do negocjacji z UE” – kwiecień 1998
- publikacja 102 powody dla których Polska powinna wejść do Unii Europejskiej – marzec 2003
- konferencja międzynarodowa „Rozszerzenie Unii Europejskiej i jego wpływ na współpracę transgraniczną i międzyregionalną” – październik 2003
od 1995 roku: Nowu Kształt Bezpieczeństwa Euro-Atlantyckiego
Nowy Kształt Bezpieczeństwa Euro-Atlantyckiego
Program prowadzony od roku 1995 jest poświęcony zmianom w architekturze bezpieczeństwa zachodzącym w obszarze Euro-Atlantyckim po roku 1989. Podczas konferencji międzynarodowych i seminariów eksperckich omawiane są czynniki określające współczesny model bezpieczeństwa oraz politykę bezpieczeństwa państw obszaru Euro-Atlantyckiego. Panujący obecnie regres w stosunkach pomiędzy niektórymi państwami Europy Zachodniej a Stanami Zjednoczonym oraz zmiany w układzie sił na arenie międzynarodowej, stanowią poważne wyzwanie dla dalszego rozwoju międzynarodowej polityki bezpieczeństwa.
Z tego powodu podczas odbywających się w ramach programu międzynarodowych konferencji, szczególny nacisk kładziony jest na kwestie umacniania więzi transatlantyckich, podsumowania szczytów NATO, zmian zachodzących w Sojuszu – zarówno wobec krajów członkowskich jak i państw pretendujących do przystąpienia do NATO, zaangażowania Paktu w konflikty regionalne i międzynarodowe, relacje na linii NATO-Rosja oraz wzmocnienie siły militarnej Sojuszu.
Ważniejsze wydarzenia programu „Nowy Kształt Bezpieczeństwa Euro-Atlantyckiego”:
- konferencja międzynarodowa „Nowy kształt współpracy międzynarodowej USA – EUROPA – ROSJA” – maj 2003
- „Dyplomacja w czasie pokoju i wojny” Okrągły Stół z Ambasadorami USA – październik 2004
- „Europejska polityka obronności: wiek Entente Cordiale” Seminarium polsko-brytyjsko-francuskie oraz wizyta Księcia Edwarda – listopad 2004
- konferencja międzynarodowa „Europejski Program Badań nad bezpieczeństwem (ESRP) szansą dla wzrostu innowacyjności w Europie” – sierpień 2005
- wykład dyrektora kursu informacyjnego dla kadry NATO w waszyngtońskiej Akademii Obrony Narodowej Lawrence’a R. Chalmera – grudzień 2007
- Forum Bezpieczeństwa Euroatlantyckiego „Nowy kształt bezpieczeństwa euroatlantyckiego – nowa odpowiedzialność” – październik 2008
- II Forum Bezpieczeństwa Euroatlantyckiego „NATO przed szczytem jubileuszowym. Czy Sojusz potrzebuje Nowej Koncepcji Strategicznej?” – luty 2009
- przygotowanie przez zespół analityków zaproszonych do współpracy przez Instytut Stosunków Międzynarodowych UW oraz krakowską Fundację Instytut Studiów Strategicznych propozycji Nowej Koncepcji Strategicznej Paktu Północnoatlantyckiego oraz uroczyste przekazanie jej 12 marca 2010 Sekretarzowi Generalnemu NATO Andersowi Fogh Rasmussenowi.
- IV Forum Bezpieczeństwa Euroatlantyckiego „NATO po przyjęciu Nowej Koncepcji Strategicznej”, konferencja z udziałem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego oraz Sekretarza Generalnego NATO Andersa Fogh Rasmussena – marzec 2011
- Jubileuszowa XXV Międzynarodowa Krakowska Konferencja Bezpieczeństwa „ Po szczycie NATO w Warszawie – właściwa odpowiedź na ciężkie czasy?” – październik 2016
- XXVI Międzynarodowa Krakowska Konferencja Bezpieczeństwa „Ameryka i bezpieczeństwo euroatlantyckie – ustanawiając nowy porządek?” – marzec 2017
od 1996 roku: Polska polityka wschodnia
Polska Polityka Wschodnia
Od początku procesu transformacji w Europie Środkowej i Wschodniej Polska dążyła do budowania dobrosąsiedzkich stosunków ze swymi wschodnimi sąsiadami i była rzecznikiem prowadzenia przez UE aktywnej polityki wobec tych krajów oraz wspomagania przez nią procesów reform w Europie Wschodniej. Fundacja Instytut Studiów Strategicznych aktywnie włącza się w te działania. Głównym założeniem programu jest określenie pożądanego kształtu stosunków Polski z jej wschodnimi sąsiadami, szczególnie w kontekście członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Dokładnej analizie poddawana jest polityka zagraniczna wschodnich sąsiadów Polski, zagadnienia związane z bezpieczeństwem oraz zapobieganie konfliktom w regionie. Przedmiotem zainteresowania są także przemiany ekonomiczne zachodzące u naszych wschodnich sąsiadów, między innymi wprowadzenie mechanizmów gospodarki rynkowej, reformy systemów podatkowych, bankowych i prywatyzacja. Podejmowane w ramach programu działania mają na celu nie tylko analizę sytuacji czy zdefiniowanie problemów, ale także wsparcie procesów demokratycznych oraz grup, które się szczególnie przyczyniają do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.
Ważniejsze wydarzenia programu „Polska Polityka Wschodnia”:
- konferencja międzynarodowa Brainstorming Session „Ukraine as Part of Wider Europe” – czerwiec 2004
- programy stażowe dla przedstawicieli samorządów terytorialnych, organizacji pozarządowych i lokalnych liderów z Ukrainy, Białorusi oraz Mołdawii – 2005, 2006, 2007, 2008
- konferencja międzynarodowa „Ukraina i Białoruś 2007” – październik 2007
- projekt „Społeczeństwo i Armia – wzajemne zaufanie podstawą dla wzmocnienia społeczeństwa obywatelskiego” (raport „NGO i administracja. Stan obecny współpracy”, warsztaty dla liderów NGOs, konferencja ekspercka) – 2008
- Spotkanie z Lasha Zhvania, Przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych Parlamentu Gruzji – wrzesień 2008
- Nato-Ukraina. Konferencja dotycząca planowania układu partnerstwa: „Udział Społeczeństwa Obywatelskiego w Reformie Sektora Bezpieczeństwa: Dotychczasowe Doświadczenia i Rekomendacje na Przyszłość” – październik 2009
od 2000 roku: Program ISS dla NGO
Program ISS dla NGO
Program realizowany jest od roku 2008. Celem programu jest wsparcie organizacji pozarządowych w efektywnym działaniu, sprawnym wykorzystywaniu środków krajowych i europejskich, budowaniu regionalnych powiązań. Równie ważnym obszarem działania jest realizowanie projektów o charakterze edukacyjnym i społecznym, wspierającym i aktywizującym nauczycieli, młodzież, liderów społecznych oraz lokalne społeczności.
Główne cele programu to:
- realizowanie projektów edukacyjno – szkoleniowych wspierających rozwój osobisty i społeczny w mniejszych ośrodkach poza centrami wielkich miast;
- kompleksowe wsparcie informacyjne, szkoleniowe, doradcze i animacyjne dla małopolskich organizacji pozarządowych, liderów społecznych, nauczycieli i młodzieży szkół ponadgimnazjalnych;
- poszerzenie współpracy samorządów z organizacjami pozarządowymi, promocję i budowanie partnerskich relacji międzysektorowych (działania edukacyjne adresowane do pracowników JST i NGOs, promocję dobrych praktyk);
- wzmocnienie integracji sektora pozarządowego w Małopolsce poprzez zbliżanie środowiska pozarządowego, poszerzanie wiedzy i umiejętności w zakresie budowania współpracy oraz inicjowania i wspomagania partnerstwa wewnątrzsektorowego;
- rozwijanie aktywności lokalnej poprzez identyfikowanie i wspieranie liderów lokalnych oraz aktywizowanie instytucji zaangażowanych w rozwój społeczności lokalnych;
- aktywnie realizowanie projektów w oparciu o pozyskane środki w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Funduszu Organizacji Pozarządowych oraz innych dostępnych źródeł.
W ramach programu prowadzone są takie wydarzenia jak:
-
- „ASOS – E-senior – szkolenia komputerowe dla osób 60+”- 2013, 2014, 2015
- „Frankowicze: społeczno-gospodarcze skutki polskiego boomu kredytowego” – konferencja 2015
- „Lepsze Niepołomice” budżet obywatelski 2015
- Program „Nie wystarczy być…kobietą” – cykl konferencji prowadzony od 2012 roku, poświęconych sytuacji kobiet w polskim i światowym biznesie, potencjale Kobie – w szczególności tych po czterdziestce, rozwojowi zawodowemu kobiet, wykorzystaniu ich potencjału i doświadczenia życiowego w budowaniu własnej marki
od 2005 roku: Program INDEX Pamięci Polaków Zamordowanych i Represjonowanych przez Hitlerowców za Pomoc Żydom (zakończony w 2008 r.)
Program INDEX Pamięci Polaków Zamordowanych i Represjonowanych przez Hitlerowców za Pomoc Żydom
Nie wiemy dokładnie ilu Polaków wzięło udział w ratowaniu swoich żydowskich współobywateli od śmierci z rąk niemieckiego okupanta w latach II wojny światowej. Liczby osób zidentyfikowanych z imienia i nazwiska wciąż stanowią tylko wierzchołek góry lodowej. Temat Ratujących w coraz szerszym stopniu stanowi integralną część polskiej narracji o II wojnie światowej. Program INDEX został powołany, by poszerzać i upowszechniać wiedzę na ten temat.
Program INDEX służy ustaleniu nazwisk i biografii Polaków oraz obywateli polskich innych narodowości (np. ukraińskiej, białoruskiej, litewskiej, ormiańskiej, niemieckiej), którzy na skutek działań nazistów ponieśli śmierć lub spotkali się z inną formą represji za pomoc udzielaną Żydom podczas II wojny światowej. Program jest podzielony na trzy obszary tematyczne: badania naukowe, upamiętnienie, edukacja i informacja. W pierwszym etapie programu została przeprowadzona wnikliwa, rzetelna kwerenda w archiwach niemieckich, austriackich, ukraińskich, białoruskich, litewskich, izraelskich, brytyjskich, amerykańskich i polskich. Prace te były prowadzone pod kierunkiem uznanych autorytetów naukowych. Honorowym przewodniczącym Rady Programowej został prof. Władysław Bartoszewski. Informacje i dokumenty były również zbierane za pośrednictwem mediów, u bezpośrednich świadków i ich spadkobierców. Efekty badań były i są prezentowane podczas seminariów naukowych i konferencji.
Kolejnym etapem programu jest stworzenie strony internetowej „Małopolska Mapa Pomocy Żydom” dokumentującej i wyświetlającej informacje dotyczące mieszkańców Małopolski, którzy w czasie II wojny światowej pomagali osobom żydowskiego pochodzenia i spotkały ich za to represje ze strony niemieckiego okupanta. Mapa w nowoczesny i atrakcyjny dla odbiorcy sposób zaprezentuje miejsca tragicznych wydarzeń, ich wojenną historię a także przedstawi wszystkie dostępne informacje dotyczące pomagających i represjonowanych pochodzące z kwerendy historycznej, archiwistycznej, zebranej podczas wywiadów w terenie i w ramach dokumentacji etnograficznej. Strona internetowa będzie również zawierać informacje o osobach pochodzenia żydowskiego z terenu obecnego województwa małopolskiego którzy przeżyli wojnę.
Chcemy złożyć szczególne podziękowania partnerom Fundacji Instytut Studiów Strategicznych, zaangażowanym w realizację programu Index: Fundacji PZU, Narodowemu Centrum Kultury, Fundacji Kronenberga, Fundacji „Pamięć i Przyszłość” oraz Województwu Małopolskiemu.
od 2009 roku: Program Sprawiedliwi i ich świat - spotkania z historią dla młodzieży ponadgimnazjalnej
Sprawiedliwi i ich świat – spotkania z historią dla młodzieży ponadgimnazjalnej
Instytut Studiów Strategicznych od 2008 roku realizuje projekt edukacyjny „Sprawiedliwi i ich świat” – spotkania z historią dla młodzieży ponadgimnazjalnej. Głównym założeniem projektu jest przybliżenie młodzieży polskich obywateli uhonorowanych tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Życiorysy Sprawiedliwych są dla młodych ludzi wyjątkowym źródłem istotnych wartości i inspirujących postaw. Celem projektu jest nie tylko zaznajomienie uczniów z wyżej wymienioną tematyką, ale również poprzez osadzenie jej w kontekście lokalnym, sprawienie, aby uczniowie mogli odczuć i zrozumieć, że wielkie wydarzenia historyczne dotyczą także małych ojczyzn, historii ich regionu a także często nawet losów rodzinnych samych zainteresowanych. Takie podejście pozwala na efektywniejsze przekazywanie wiedzy.
Każda z edycji projektu składa się z dwóch części: 40 trzygodzinnych spotkań z młodzieżą w ich szkole. Animatorzy prowadząc zajęcia z młodzieżą przekazują wiedzę na temat wojny, Holokaustu, bestialstwa Niemców oraz postaw Polaków w stosunku do Żydów na przykładzie wydarzeń, które miały miejsce w miejscowości, w której prowadzone były zajęcia, bądź gdy konkretne dane były niedostępne, przedstawiali historię miejscowości sąsiedniej. W trakcie lekcji prezentowane są między innymi biogramy Sprawiedliwych, pochodzące z Księgi Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, której pierwszą polską edycję wydał Instytut Studiów Strategicznych w 2009 r.
W ramach programu Sprawiedliwi i ich świat Instytut Studiów Strategicznych zorganizował również serię cyklicznych konferencji naukowych poświęconych pamięci Polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
28 czerwca 2010 r. w Krakowie odbyła się międzynarodowa konferencja pt. „Ten jest z ojczyzny mojej, jest człowiekiem – Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”, zorganizowana przy współpracy z Narodowym Centrum Kultury. Wykład wprowadzający do konferencji wygłosił prof. Władysław Bartoszewski, a wśród zaproszonych gości znaleźli się między innymi: Sprawiedliwi skupieni w Polskim Towarzystwie Sprawiedliwych wśród Narodów Świata z Krakowa i Warszawy, Ambasador Izraela w Polsce Zvi Rav – Ner; prof. Feliks Tych z Żydowskiego Instytutu Historycznego, historycy z Instytutu Pamięci Narodowej oraz Państwowego Muzeum na Majdanku, Ambasador dr Maciej Kozłowski z Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP oraz przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, instytucji kultury, mediów, ośrodków badawczych i akademickich.